Trump cảnh báo tại hội nghị thượng đỉnh NATO rằng xung đột Israel-Iran có thể bùng phát trở lại, tâm lý e ngại rủi ro trên thị trường vàng tăng cao

Ngày 25 tháng 6, giờ địa phương, trong hội nghị thượng đỉnh NATO, Tổng thống Hoa Kỳ Trump đã đưa ra một tuyên bố nặng nề, nói thẳng thừng rằng "xung đột giữa Israel và Iran có thể bùng phát trở lại, có lẽ là sớm". Tuyên bố này đã phá vỡ kỳ vọng của thị trường về việc giảm bớt căng thẳng ở Trung Đông và gây ra cú sốc trên thị trường tài chính toàn cầu. Tính đến đầu phiên giao dịch châu Á ngày 26 tháng 6, giá vàng giao ngay đã phục hồi nhanh chóng từ mức thấp nhất trong hai tuần là 3.322,93 đô la một ounce lên khoảng 3.345,62 đô la, tăng 0,4%, trong khi chỉ số đô la Mỹ giảm xuống 97,46, mức thấp mới kể từ tháng 3 năm 2022, cung cấp hỗ trợ kép cho giá vàng.

1. Bối cảnh của những phát biểu của Trump và trò chơi địa chính trị

Lời cảnh báo của Trump không phải là vô căn cứ. Mặc dù ông tuyên bố vào ngày 24 tháng 6 rằng Israel và Iran đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn, nhưng tình hình thực tế vẫn còn hỗn loạn: quân đội Israel vẫn tiếp tục tiến hành các cuộc không kích vào một cơ sở radar ở Tehran sau lệnh ngừng bắn và Iran đã phóng tên lửa đạn đạo vào Israel để đáp trả. Trump nhấn mạnh tại hội nghị thượng đỉnh NATO rằng Hoa Kỳ đã "phá hủy hoàn toàn" các cơ sở hạt nhân của Iran và cảnh báo rằng nếu Iran khởi động lại chương trình làm giàu uranium của mình, họ sẽ tiến hành một cuộc tấn công khác. Ông cũng tiết lộ rằng các quan chức Hoa Kỳ và Iran sẽ tổ chức các cuộc đàm phán vào tuần tới, nhưng nhiều lần tuyên bố rằng một thỏa thuận như vậy là "không cần thiết".

Chiến lược "cứng và mềm" này phản ánh các cuộc xung đột giống như chiến tranh của Hoa Kỳ ở Trung Đông: một mặt, nó kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran thông qua răn đe quân sự, và mặt khác, nó cố gắng gây áp lực thông qua các cuộc đàm phán. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Iran đã phủ nhận rõ ràng rằng bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào đã đạt được, chỉ nói rằng "nếu Israel ngừng xâm lược, Iran không có ý định tiếp tục chống trả". Sự khác biệt về lập trường này khiến tình hình đầy bất ổn và mối lo ngại của thị trường rằng xung đột có thể leo thang bất cứ lúc nào tiếp tục lên cao.

II. Rủi ro tiềm ẩn và tác động thị trường của xung đột Israel-Iran

1. Định giá lại phí bảo hiểm rủi ro địa chính trị

Nếu xung đột Israel-Iran nổ ra một lần nữa, nó có thể gây ra nhiều phản ứng dây chuyền:

Khủng hoảng cung cấp năng lượng: Quốc hội Iran từng cân nhắc đóng eo biển Hormuz. Nếu “điểm nghẽn” vận chuyển dầu toàn cầu này bị chặn, giá dầu thô Brent có thể tăng vọt lên 120-130 đô la một thùng, làm trầm trọng thêm áp lực lạm phát toàn cầu.

Nguy cơ tấn công cơ sở hạt nhân: Mặc dù cuộc không kích của Hoa Kỳ vào cơ sở hạt nhân Fordow của Iran được Hoa Kỳ gọi là "phá hủy hoàn toàn", thông tin tình báo bị rò rỉ cho thấy phần ngầm của cơ sở này không bị phá hủy và Iran có thể đã bí mật chuyển kho dự trữ uranium làm giàu của mình. Nếu xung đột leo thang, cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân có thể gây ra tình trạng hỗn loạn rộng lớn hơn trong khu vực.

Sự mở rộng của các cuộc chiến tranh ủy nhiệm: Phiến quân Houthi được Iran hậu thuẫn, Hezbollah của Lebanon và các lực lượng khác có thể tham gia xung đột, khiến tình hình ở Trung Đông trở nên mất kiểm soát.

Những rủi ro này trực tiếp thúc đẩy nhu cầu trú ẩn an toàn cho vàng. Dữ liệu lịch sử cho thấy mức tăng trung bình của giá vàng có thể đạt 5,5% trong 8-20 ngày giao dịch sau một cuộc khủng hoảng địa chính trị. Sự ổn định hiện tại của vàng quanh mức 3.300 đô la đã phản ánh một phần nhu cầu phòng ngừa rủi ro của thị trường trước các cuộc xung đột leo thang.

2. Phản ứng tức thời của thị trường vàng và dòng vốn

2. Phản ứng tức thời của thị trường vàng và dòng vốn

Sự hỗ trợ từ đồng đô la yếu hơn: Chỉ số đồng đô la giảm xuống mức thấp nhất trong bốn năm, khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư nắm giữ các loại tiền tệ như euro và bảng Anh.

Hỗ trợ dài hạn cho hoạt động mua vàng của ngân hàng trung ương: Ngân hàng trung ương Trung Quốc đã tăng lượng vàng nắm giữ trong bảy tháng liên tiếp, với lượng vàng nắm giữ tăng lên 73,83 triệu ounce, cho thấy nhu cầu phân bổ vàng mang tính chiến lược của các nhà đầu tư tổ chức.

Tuy nhiên, có sự khác biệt trên thị trường: một số quỹ đầu cơ đã rút khỏi thị trường vàng sau khi thỏa thuận ngừng bắn được công bố và lượng nắm giữ ETF vàng đã giảm 12,3 tấn vào ngày 24 tháng 6, trong khi các nhà đầu tư dài hạn dần dần xây dựng các vị thế quanh mức 3.300 đô la. "Trò chơi dài-ngắn" này đã khiến giá vàng biến động trước khi dữ liệu được công bố.

3. Ý kiến ​​chuyên gia và cảnh báo rủi ro

Phân tích thể chế: Michael Feroli, nhà kinh tế trưởng của JPMorgan Chase, chỉ ra rằng sự leo thang xung đột ở Trung Đông có thể đẩy cao kỳ vọng lạm phát và vàng sẽ được hưởng lợi như một công cụ chống lạm phát.

Các nhà phân tích của Citi dự đoán rằng nếu eo biển Hormuz bị chặn, giá vàng có thể vượt ngưỡng 3.400 đô la một ounce, nhưng sẽ giảm về dài hạn và dự kiến ​​sẽ giảm xuống mức 2.500-2.700 đô la.

Yang Delun, chuyên gia kinh tế trưởng của Quỹ Qianhai Kaiyuan, tin rằng sự suy yếu của đồng đô la Mỹ và hoạt động mua vàng của ngân hàng trung ương sẽ tạo thành hỗ trợ dài hạn, xu hướng tăng giá vàng trong trung và dài hạn sẽ không thay đổi.

Những phát biểu của Trump tại hội nghị thượng đỉnh NATO đã khơi lại mối lo ngại của thị trường về xung đột Israel-Iran, và vàng một lần nữa trở thành "nhiệt kế khủng hoảng". Trong ngắn hạn, việc định giá lại các khoản phí bảo hiểm rủi ro địa chính trị và sự suy yếu của đồng đô la Mỹ hỗ trợ giá vàng, nhưng xu hướng trung và dài hạn vẫn phụ thuộc vào chính sách của Fed, diễn biến địa chính trị và triển vọng của nền kinh tế toàn cầu.