Vào ngày 28 tháng 5, giờ địa phương, Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ đã đưa ra phán quyết mang tính lịch sử, cho rằng chính sách thuế quan "Ngày Giải phóng" do chính quyền Trump công bố vào ngày 2 tháng 4 đã vượt quá thẩm quyền của mình và phán quyết rằng tổng thống không có quyền áp đặt thuế quan toàn diện đối với các đối tác thương mại. Phán quyết này không chỉ tác động trực tiếp đến nền tảng chính sách thương mại của Hoa Kỳ mà còn gây ra phản ứng dây chuyền giữa các đối tác thương mại toàn cầu. Các nền kinh tế lớn như Liên minh Châu Âu và Mexico đã đưa ra các kế hoạch thuế quan trả đũa. Bị ảnh hưởng bởi điều này, giá vàng giao ngay mở cửa thấp hơn vào đầu phiên giao dịch châu Á vào ngày 29 tháng 5, giảm mạnh 30 đô la xuống còn 3.261,27 đô la một ounce, mức thấp mới kể từ ngày 22 tháng 5 và chỉ số đô la Mỹ tăng vọt lên 99,98, gây ra những cú sốc dữ dội trên thị trường tài chính toàn cầu.

Tòa án Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ đã nêu rõ trong phán quyết của mình rằng việc chính quyền Trump sử dụng Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp thuế quan đã vượt quá thẩm quyền theo hiến pháp được trao cho tổng thống và rằng Quốc hội là cơ quan duy nhất có thẩm quyền xây dựng chính sách thương mại. Tòa án cho rằng bản thân thâm hụt thương mại không cấu thành tình trạng khẩn cấp quốc gia và tổng thống không có quyền đơn phương phát động một cuộc chiến tranh thương mại toàn cầu trên cơ sở này. Đây là thách thức pháp lý lớn đầu tiên đối với chính sách thuế quan của Trump. Nếu phán quyết cuối cùng được duy trì, nó sẽ trực tiếp làm suy yếu nền tảng cốt lõi của chính sách thương mại bảo hộ của ông. Mặc dù chính quyền Trump đã đệ đơn kháng cáo và yêu cầu Tòa Phúc thẩm Liên bang đình chỉ việc thực hiện phán quyết, nhưng tòa án đã cho nhánh hành pháp tới 10 ngày để ngừng áp thuế quan, giúp giảm đáng kể sự không chắc chắn về chính sách trong ngắn hạn.

2. Phản ứng toàn cầu: Rủi ro “nổi loạn” từ các đối tác thương mại leo thang

EU: Thuế quan trả đũa sắp xảy ra

Ủy ban châu Âu đã khởi xướng các thủ tục pháp lý để áp thuế bổ sung đối với hàng hóa của Hoa Kỳ và có kế hoạch thực hiện các biện pháp đối phó có đi có lại đối với các sản phẩm nông nghiệp và thiết bị công nghiệp của Hoa Kỳ trị giá 95 tỷ euro. Bộ trưởng Kinh tế Đức Habeck cho biết, "Nỗ lực định hình lại các quy tắc thương mại thông qua thuế quan đơn phương của Hoa Kỳ đã vi phạm luật pháp quốc tế và EU sẽ kiên quyết bảo vệ lợi ích của chính mình". Lời đe dọa áp thuế 50% đối với hàng hóa của EU của Trump đã dẫn đến sự suy giảm toàn diện trên các thị trường chứng khoán châu Âu, với chỉ số CAC40 của Pháp và chỉ số DAX của Đức đều giảm hơn 1%.

Mexico: Phản công pháp lý và kinh tế

Bộ Ngoại giao Mexico tuyên bố sẽ cùng với Canada nộp đơn khiếu nại lên WTO, yêu cầu phán quyết rằng chính sách thuế quan của Hoa Kỳ vi phạm các quy tắc thương mại quốc tế. Đồng thời, Bộ Kinh tế Mexico đã lập danh sách hàng hóa xuất khẩu sang Hoa Kỳ và có kế hoạch áp thuế 15%-25% đối với các sản phẩm nông nghiệp, phụ tùng ô tô, v.v. của Hoa Kỳ, liên quan đến khối lượng thương mại hơn 20 tỷ đô la Mỹ. Tổng thống Mexico Lopez nhấn mạnh rằng "chúng tôi sẽ không ngồi yên và nhìn Hoa Kỳ phá hoại sự ổn định của chuỗi cung ứng Bắc Mỹ và sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước của chúng tôi".

Trung Quốc: Kêu gọi Hoa Kỳ quay trở lại khuôn khổ đa phương

Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết, Trung Quốc luôn phản đối chủ nghĩa đơn phương và chủ nghĩa bảo hộ, đồng thời kêu gọi Hoa Kỳ tôn trọng pháp quyền và các quy tắc thương mại quốc tế. Mặc dù phán quyết này không liên quan trực tiếp đến thuế quan đối với Trung Quốc, nhưng các nhà phân tích chỉ ra rằng nếu cơ sở pháp lý của chính sách thương mại Hoa Kỳ bị lung lay, nó có thể tạo ra cơ hội mới cho các cuộc đàm phán kinh tế và thương mại Trung-Mỹ.

3. Thị trường vàng: Tâm lý e ngại rủi ro giảm dần

Giá sụp đổ và rút vốn

Tin tức về việc đình chỉ chính sách thuế quan đã dẫn đến sự phục hồi nhanh chóng trong khẩu vị rủi ro của thị trường và các quỹ đã đẩy nhanh việc rút khỏi các tài sản trú ẩn an toàn như vàng. Trong phiên giao dịch đầu tiên của Châu Á vào ngày 29 tháng 5, vàng giao ngay đã giảm xuống dưới mốc 3.300 đô la/ounce khi mở cửa, đạt mức thấp là 3.261,27 đô la/ounce, giảm mạnh 30 đô la so với giá đóng cửa của ngày giao dịch trước đó, giảm 0,91% và khối lượng giao dịch tăng vọt 219.000 lô lên 455.000 lô, mức cao mới trong gần một tháng. Cùng lúc đó, chỉ số đô la Mỹ tăng vọt 0,35% lên 99,90 và lợi suất trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ tăng lên 4,45%, càng kìm hãm sức hấp dẫn của vàng.

4. Rủi ro tiếp theo: đảo ngược chính sách và thiên nga đen địa chính trị

Mặc dù chính quyền Trump đã đệ đơn kháng cáo, các chuyên gia pháp lý chỉ ra rằng nếu Tòa Phúc thẩm Liên bang giữ nguyên phán quyết ban đầu, Trump có thể thay vào đó viện dẫn Mục 301 của Đạo luật Thương mại hoặc thúc đẩy luật của quốc hội để cố gắng bỏ qua các hạn chế theo hiến pháp và khôi phục chính sách thuế quan. Những sự đảo ngược chính sách như vậy có thể gây ra những biến động mạnh trên thị trường.

Tình hình Trung Đông vẫn căng thẳng, các hoạt động quân sự của Israel ở Gaza và hoạt động làm giàu uranium của Iran vẫn có thể kích hoạt nhu cầu trú ẩn an toàn bất cứ lúc nào. Ngoài ra, các điểm rủi ro địa chính trị như leo thang xung đột Nga-Ukraine và những thay đổi trong tình hình trên Bán đảo Triều Tiên có thể trở thành ngòi nổ cho sự phục hồi của giá vàng.

Cuộc khủng hoảng pháp lý của chính sách thuế quan "Ngày giải phóng" của Trump không chỉ gây ra sự điều chỉnh mạnh mẽ trên thị trường vàng mà còn có khả năng định hình lại mô hình thương mại toàn cầu. Thị trường hiện tại đã bước vào giai đoạn bán khống, và các hoạt động nên theo xu hướng và chờ đợi các cơ hội bán khống phục hồi. Đồng thời, chúng ta phải cảnh giác với những bất ổn do những thay đổi về địa chính trị và chính sách gây ra, và đặt lệnh dừng lỗ nghiêm ngặt để bảo vệ vốn gốc. Trong tuần tới, các nhà đầu tư cần tập trung vào chỉ số giá PCE cốt lõi của Hoa Kỳ, các bài phát biểu của các quan chức Fed và các diễn biến ở Trung Đông, vì những yếu tố này sẽ quyết định hướng đi ngắn hạn của thị trường vàng.