Sáng sớm ngày 23 tháng 5, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Araghchi đã dùng những lời lẽ gay gắt trong một lá thư gửi tới Tổng thư ký Liên hợp quốc Guterres: "Nếu Israel dám tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran, Hoa Kỳ sẽ bị coi là 'kẻ đồng xâm lược' và Iran sẽ thực hiện 'các biện pháp đặc biệt' để bảo vệ tài sản hạt nhân của mình". Tuyên bố này tạo thành sự răn đe kép với tuyên bố "phản công tàn khốc" do Vệ binh Cách mạng Iran đưa ra cùng ngày.

Xung đột cốt lõi của vụ việc:

Sự chuẩn bị quân sự của Israel: Tình báo Hoa Kỳ cho thấy Israel đã hoàn thành cuộc tập trận không quân nhắm vào cơ sở hạt nhân Natanz của Iran và đã huy động lực lượng tên lửa đạn đạo Jericho-3 vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã ám chỉ tại một cuộc họp báo về vấn đề Gaza vào ngày 22: "Hành động đơn phương sẽ được thực hiện nếu cần thiết."

Nguy cơ đổ vỡ đàm phán Mỹ - Iran: Mặc dù vòng đàm phán hạt nhân thứ năm giữa Mỹ và Iran đã diễn ra tại Rome vào ngày 23, nhưng hai bên vẫn có lập trường đối lập gay gắt - Hoa Kỳ yêu cầu Iran "ngừng hoàn toàn việc làm giàu uranium", trong khi Iran khẳng định "việc sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình là quyền của chủ quyền". Lãnh tụ tối cao Iran Khamenei đã tuyên bố thẳng thừng vào ngày 20: “Các cuộc đàm phán với Hoa Kỳ sẽ không mang lại kết quả nào”.

Ba tín hiệu chính cho thấy rủi ro địa chính trị đang gia tăng:

Khủng hoảng kênh dẫn dầu: Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran ngày 23/10 tuyên bố sẽ triển khai hệ thống tên lửa chống hạm “Persian Gulf Eye” tại eo biển Hormuz, 20% hoạt động vận chuyển dầu của thế giới có nguy cơ bị gián đoạn. Giá dầu thô Brent tương lai tăng 3,2% lên 89,4 đô la một thùng.

Mối liên hệ giữa chiến tranh ủy nhiệm: Hezbollah của Lebanon đã phóng tên lửa vào miền bắc Israel vào ngày 23 để thể hiện sự ủng hộ dành cho Iran. Lực lượng Phòng vệ Israel sau đó đã tiến hành các cuộc không kích vào vùng ngoại ô phía nam của Beirut, và cuộc xung đột có dấu hiệu "bùng phát nhiều điểm".

Cộng đồng quốc tế đang chia rẽ: Liên minh châu Âu tuyên bố vào ngày 23 rằng họ sẽ áp đặt lệnh trừng phạt vòng 12 đối với Iran, nhưng Trung Quốc và Nga rõ ràng phản đối các lệnh trừng phạt đơn phương. Bộ Ngoại giao Trung Quốc kêu gọi "giải quyết bất đồng thông qua đối thoại" và đưa ra kế hoạch sơ tán công dân nước này tại Iraq.

2. Thị trường vàng: Rủi ro địa chính trị và phi đô la hóa cộng hưởng

1. “Sự bùng nổ” của tâm lý né tránh rủi ro ngắn hạn

Cuộc khủng hoảng hạt nhân Iran đã trực tiếp làm tăng nhu cầu về vàng như một nơi trú ẩn an toàn: lượng vàng nắm giữ của các quỹ ETF toàn cầu tăng 5,8 tấn mỗi ngày lên 1.097,6 tấn, mức tăng lớn nhất trong tháng 5. Lượng vàng nhập khẩu của Trung Quốc đạt 92 tấn vào tháng 4, tăng lên 2.294 tấn trong sáu tháng liên tiếp, làm nổi bật sự đẩy nhanh của quá trình "phi đô la hóa". Về mặt công nghệ, giá vàng đã vượt qua ngưỡng kháng cự quan trọng là 3.300 đô la và một đường chéo vàng của MACD đã được hình thành ở mức hàng ngày. Mục tiêu tiếp theo là 3.345 đô la (mức cao nhất vào ngày 22 tháng 5).

Dữ liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới cho thấy các ngân hàng trung ương toàn cầu đã mua 244 tấn vàng trong quý đầu tiên của năm 2025 và các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ và Ả Rập Xê Út đã đẩy nhanh quá trình đa dạng hóa dự trữ vàng của họ. Theo mô hình của Goldman Sachs, “phi đô la hóa” toàn cầu góp phần tạo ra nhu cầu vàng 120 tấn mỗi năm. Nếu xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Hoa Kỳ tiếp tục bị hạ thấp, giá vàng có thể tăng vọt lên 4.500 đô la Mỹ một ounce.

3. Cảnh báo rủi ro

Sốc dữ liệu: Nếu chỉ số giá PCE của Hoa Kỳ (dự kiến ​​là 4,6%) vượt quá kỳ vọng vào lúc 20:30 ngày 23 tháng 5, kỳ vọng về việc Fed cắt giảm lãi suất sẽ nguội đi và giá vàng sẽ chịu áp lực trong ngắn hạn.

Biến số ngoại giao: Vatican sẽ làm trung gian cho các cuộc đàm phán Iran-Israel vào ngày 24. Nếu thỏa thuận ngừng bắn bất ngờ được đạt được, giá vàng có thể mất 40% mức tăng hiện tại.

Cuộc khủng hoảng hạt nhân Iran đã phơi bày bản chất xung đột trong bối cảnh địa chính trị Trung Đông - một trò chơi có tổng bằng không về lợi ích lãnh thổ và năng lượng.